HSP - Hoogsensitief: Symptomen en therapie bij HSP

HSP is een klacht waar veel mensen last van hebben, vaak zonder zich daarvan bewust te zijn. Wat is hooggevoeligheid dan precies? Hoe kan je omgaan met hooggevoeligheid en hoe leer je hoogsensitiviteit te gebruiken als kracht?

Vind een therapeut voor HSP

Of lees meer over:

Wat is HSP?
Hoogevoeligheid: symptomen
HSP-test
Hoogsensitief kind
Behandeling HSP: therapie en tips
Hoogsensitief en hoogbegaafd
HSP als kracht

Wat is HSP?

HSP of hoogsensitieve personen zijn meer dan andere mensen gevoelig voor prikkels zoals geluiden, bewegingen, aanraking en licht. Dankzij hun sensitiviteit pikken HSP’ers ook meer abstracte dingen op, zoals de sfeer in de kamer waar ze binnenkomen of de stemming van de mensen waarmee ze praten. Die overdaad aan prikkels werkt soms overweldigend.

HSP wordt hierdoor vaak ervaren als een last. Door het herkennen van je hoogsensititeit en door te leren omgaan met je klachten, kan je HSP ook zien als talent.

Oorzaak HSP

Hoewel velen zich er niet bewust van zijn, is hoogsensitiviteit veelvoorkomend. Maar liefst 10 tot 20% van de mensen zouden hooggevoelig zijn.

Volgens Elaine Aron, de eerste die overgevoeligheid wetenschappelijk beschreef, zou hooggevoeligheid gekoppeld zijn aan een gevoelig zenuwstelsel. Verder zou hypersensitiviteit in de meeste gevallen aangeboren zijn.

Hooggevoeligheid: symptomen

Ieder hoogsensitief persoon ervaart zijn hooggevoeligheid op een eigen manier. Aan de basis ligt steeds zintuiglijke of emotionele overprikkeling, maar de symptomen zijn verscheiden.

Veelal merk je overprikkeling aan je humeur of krijg je signalen van je lichaam: je voelt je gewoon prikkelbaar of hebt last van een verhoogde hartslag, duizeligheid, ademnood, innerlijke onrust, vermoeidheid, moeite met nadenken, luisteren of lezen. Maar ook ernstigere klachten kunnen gelinkt worden met HSP zoals paniekaanvallen, sociale angst, stress, faalangst, depressie en burn-out.

Sociale situaties zijn vaak een uitdaging voor hooggevoelige personen. Het omgaan met externe prikkels en het ervaren van stemmingen en emoties van anderen kan je in de war brengen. Je hebt meer behoefte aan rust en duidelijkheid en je voelt je anders dan anderen. Je verlangt vooral naar echte, oprechte contacten. Onechte communicatie verwart je en doet je twijfelen aan jezelf. Sociale situaties, groepen of emotionele personen ga je liever uit de weg. Ook alledaagse situaties, zoals de supermarkt of de bus, kunnen belastend zijn.

Wil je weten of je hoogsensitief bent? Doe de HSP-test!

Of contacteer direct een therapeut voor HSP-therapie.

HSP test

Doe onderstaande hooggevoeligheid test en kijk of de stellingen op jou van toepassing zijn.

• Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving
• De stemming van anderen beïnvloedt mij
• Ik ben nogal gevoelig voor pijn
• Op drukke dagen voel ik de behoefte om me terug te trekken en op mezelf te zijn
• Ik ben erg gevoelig voor cafeïne
• Fel licht, geluiden, sterke geuren of ruwe weefsel ervaar ik als onprettig
• Mijn belevingswereld is rijk en complex
• Ik voel me oncomfortabel bij luide muziek of lawaai
• Kunst en muziek kunnen me enorm raken
• Ik ben een gewetenspersoon
• Ik schrik snel
• Ik voel me opgejaagd als ik veel taken in korte tijd moet uitvoeren
• Ik weet goed hoe ik een ongezellige kamer moet veranderen opdat mensen zich er op hun gemak zouden voelen
• Ik raak geïrriteerd als mensen me verschillende dingen op hetzelfde moment vragen
• Ik probeer altijd te vermijden dat ik fouten maak of dingen vergeet
• Naar geweld op televisie kijk ik nooit
• Het voelt ongemakkelijk als er veel om me heen gebeurt
• Erge honger beïnvloedt mijn humeur en concentratie
• Veranderingen in mijn leven maken me onrustig
• Ik heb aandacht voor de fijne kanten van smaak, geluid en geur
• Overweldigende situaties probeer ik zoveel mogelijk uit de weg te gaan
• Ik presteer minder goed als ik op de vingers wordt gekeken of als ik met iemand moet concurreren
• Ouders en leraren vonden me gevoelig en soms verlegen overkomen
• In grote groep voel ik me vaak onzeker en ongemakkelijk. 1 op 1 contact vind ik aangenaam

Komen minstens 15 van deze stellingen je bekend voor? Dan is de kans groot dat je hoogsensitief bent.
Een HSP-therapeut kan je hierover meer duidelijkheid geven. Ondertussen kan je al aan de slag met deze HSP tips!

Hoogsensitief kind

Hoogsensitieve kinderen (ook wel nieuwetijdskinderen genoemd) staan door hun gevoeligheid vaak voor andere problemen dan volwassenen met HSP.

Minder dan hooggevoelige volwassenen zijn ze zich immers bewust van hun probleem en van manieren waarop ze ermee kunnen omgaan. Daarom kan een doordeweekse schooldag voor een hooggevoelig kind bijzonder overweldigend zijn. Hoogsensitieve kinderen voelen misschien veel aan, maar dat wil nog niet zeggen dat ze weten wat best is voor zichzelf of een ander. Overprikkeling bij een HSP kind kan zich uiten in angst, slaapproblemen, boosheid, woedebuien en verlegenheid of asociaal gedrag. Ook depressie bij kinderen of ADHD kunnen in verband gebracht worden met HSP.

HSP bij volwassenen zorgt soms voor een perfectionistische aanleg, waarvoor ook hoogsensitieve kinderen vatbaar zijn. Precies daarom kan een hypersensitief kind faalangst ervaren. Hierbij kan een therapeut voor faalangst ondersteuning bieden, of contacteer een kindertherapeut voor HSP.

HSP-test kinderen

Wil je weten of je kind hooggevoelig is? Bekijk onderstaande stellingen:

• Mijn kind beleeft dingen op een zeer intense manier
• Mijn kind presteert het best wanneer er geen onbekenden bij zijn
• Mijn kind gaat moeilijk om met grote verrassingen en heeft behoefte aan voorspelbaarheid
• Mijn kind leert meer uit een vriendelijke terechtwijzing dan een strenge preek
• Mijn kind lijkt soms gedachten te kunnen lezen
• Mijn kind is erg zorgzaam en is gevoelig voor het lijden van anderen
• Mijn kind gebruikt moeilijke woorden
• Mijn kind heeft een scherpe neus voor vreemde geuren
• Mijn kind heeft een fijn gevoel voor humor
• Mijn kind handelt en denkt zeer intuïtief
• Mijn kind slaapt moeilijk in na een drukke dag
• Mijn kind schrikt snel
• Mijn kind heeft last van kriebelende kleren
• Mijn kind heeft het moeilijk met grote veranderingen
• Mijn kind houdt niet van natte of zanderige kleren
• Mijn kind stelt veel vragen
• Mijn kind stelt diepzinnige vragen
• Mijn kind is een perfectionist
• Mijn kind heeft oog voor het verdriet van anderen
• Mijn kind heeft een voorkeur voor rustige spelletjes
• Mijn kind is erg gevoelig voor pijn
• Mijn kind houdt niet van luidruchtige plekken
• Mijn kind heeft oog voor detail
• Mijn kind kijkt eerst of iets wel veilig is

Herken je je kind voor een groot deel in deze stellingen? Dan bestaat de kans dat je kind hoogsensitief is. Bekijk onderstaande tips voor enkele vuistregels, of raadpleeg een therapeut voor HSP.

Hoe omgaan met hooggevoeligheid?

HSP kan heel wat alledaagse situaties en contacten een stuk moeilijker maken. Het is daarom verstandig rekening te leren houden met je gevoeligheid. Dat kan je zelf leren, maar er bestaan ook diverse therapievormen die jou begeleiden in het omgaan met hooggevoeligheid.

Behandeling hoogsensitiviteit

In een HSP behandeling zorgt de therapeut ervoor dat je lichaam, je gevoel en jijzelf opnieuw met elkaar in contact komen.

Psychotherapie, coaching of energetische therapie helpt je om je terug goed in je vel te voelen en meer zelfvertrouwen te krijgen als HSP’er. Via therapie zal je beter in staat zijn om jouw eigen signalen te leren herkennen, je gevoeligheid te aanvaarden en zelfzorg te voorzien zodat je minder overprikkeld bent. Je leert op omgaan met jouw gevoeligheid, de therapeut zal je o.a. leren gronden zodat je minder last hebt van de stemming van anderen of andere stressfactoren in jouw omgeving.

Daarnaast worden onderliggende patronen geëxploreerd die mede oorzaak of instandhouders zijn van jouw klachten. Door nieuwe, patronen aan te leren zal je via therapie een duurzaam en positief effect zien in jouw leven. Bovenal zal je leren om jouw unieke talenten als HSP’er te ontwikkelen!

Bij overprikkeling kan relaxatietherapie of ontspanningsoefeningen rust brengen en je technieken geven om zelf de stressmomenten om te buigen. Assertiviteitstraining kan zorgen voor de nodige zelfzorg. Ook lichaamsgerichte therapie, ademtherapie of yoga kan heilzaam zijn en je leren luisteren naar de signalen van lichaam.

Met therapie voor hooggevoeligheid kun je leren hoe je ‘ontprikkelt’ en welke aanpassingen in je leef- en denkpatroon jou kunnen helpen verdere overprikkeling te voorkomen.

Hooggevoeligheid tips

De volgende tips zijn algemene vuistregels die je kunnen helpen bij omgaan met HSP.

• Neem de tijd om prikkels in alle rust te verwerken. Ook gedurende de dag kunnen korte pauzes je daarbij helpen.
• Ontspan met rustige lichaamsoefeningen, zoals met yoga of door wandelingen. Een rustige ademhaling is deugdzaam.
• Leer waar de huidige stressfactoren in je leven liggen. En leer zware prikkels herkennen en vermijden. Dat is geen vlucht maar zelfzorg.
• Hou een stabiele avond- en ochtendroutine aan.
• Gun jezelf voorspelbaarheid door vooruit te plannen en vooraf even stil te staan bij wat gaat komen.
• Geef expressie aan je innerlijke wereld door bijvoorbeeld te schilderen, te zingen of te schrijven.
• Praat erover met je omgeving. Als je uitlegt wat je ervaart, kan je omgeving hier rekening mee houden.
• Wees assertief: je kan bijvoorbeeld altijd vragen of het niet wat rustiger of zachter mag.

Deze tips zetten je alvast op de juiste weg. Consulteer een HSP-therapeut om een gebalanceerde leefwijze op maat van je leefomstandigheden en persoonlijke eigenschappen uit te stippelen.

Hoogsensitief en hoogbegaafd?

Hypersensitiviteit moet niet verward worden met hoogbegaafheid. Hoogbegaafde mensen geven blijk van opvallend hoge intelligentie of creativiteit. Dat kan gepaard gaan met een hoge zintuiglijke gevoeligheid. Daarom zijn hoogbegaafde mensen regelmatig ook hooggevoelig, waardoor men hooggevoeligheid en -begaafdheid vaak met elkaar associeert.

Ook voor het omgaan met hoogbegaafdheid kan therapie nuttig zijn.

Hoogsensitiviteit als kracht

Als je jouw hypersensitiviteit aanvaart en ermee leert omgaan, kan je je hoogsensitiviteit gebruiken als kracht.

Hooggevoeligheid kan uitdagingen met zich meebrengen, maar maakt van HSP’s op veel vlakken ook uiterst bijzondere personen. Hypergevoelige kinderen en volwassenen hebben een enorm inlevingsvermogen, een groot rechtvaardigheidsgevoel en zijn vaak creatief onderlegd. Ze voelen zich erg verbonden met vrienden, familie en partners en weten zich oprecht ontroerd door natuur en kunst. Hun plichtsgetrouwheid kenmerkt hen als betrouwbare werkkrachten en partners. Je kan je hooggevoeligheid leren appreciëren als een positieve eigenschap of talent, op voorwaarde dat je met prikkels leert omgaan.

Nog vragen?
Neem contact op met een therapeut voor hoogsensitiviteit.

Vind ook coaches voor HSP - hoogsensitiviteit op Vind-een-Coach.be.