Faalangst: symptomen, therapie en overwinnen van faalangst

Soms kan de angst om te mislukken veel invloed hebben op je leven. Wat is faalangst juist? Wat zijn de oorzaken en hoe herken je faalangst? En hoe kan je faalangst overwinnen?

Vind onmiddellijk therapie voor faalangst.

Of lees meer over:

Wat is faalangst?
Faalangst overwinnen
Kenmerken faalangst
Oorzaken
Faalangst bij kinderen
Tips bij faalangst

Wat is faalangst?

Bij faalangst ben je bang dat wat je doet zal mislukken. Veelal gaat dit over het uitvoeren van iets concreets zoals een taak, een examen, een werkopdracht ed.

Je bent voortdurend bang om niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van de anderen. De angst om afgekeurd te worden of om te falen is zo groot dat je ofwel blokkeert, uitstelt of net uitermate hard gaat werken.

Bij faalangst kan je spreken over een vicieuze cirkel. Door de ervaring te hebben niet goed genoeg te zijn, ervaar je de volgende keer opnieuw spanning waardoor je minder goed presteert en dus een nieuwe faalervaring in de hand werkt. Angst en behoefte aan controle (alsook perfectionisme) worden verhoogd.

Hierdoor kom je terecht in een spiraal van irreële angst en onconstructieve gedachten die je zelfbeeld aantasten. Je bent niet meer in staat je eigen kunnen naar behoren in te schatten.

Lees meer over de oorzaken van faalangst. Of vind meer herkenningspunten bij de kenmerken van faalangst.

Faalangst overwinnen

Gezonde spanning is niet nodig om te behandelen, daarbij kunnen onze tips je al een eind verder helpen. Wanneer de last te groot wordt is het aan te raden om faalangst aan te pakken met psychotherapie.

Via therapie zal je je sterker in je schoenen voelen staan en geen angst meer hebben voor presentaties te geven, examens of een uitdagende opdracht op het werk af te maken. Je zal concrete handvaten krijgen om stressvolle situaties op een betere manier aan te pakken, zodat je niet meer geremd wordt door uitstelgedrag of vermijdingsgedrag.

Samen met de therapeut ga je op zoek naar mogelijke oorzaken en oplossingen voor je faalangst. Via gesprek leer je jezelf en je beweegredenen beter kennen en vind je misschien dieperliggende oorzaken. In therapie krijg je soms ook oefeningen waar je mee aan de slag kan en manieren om gezond te leren omgaan met verwachtingen en afkeuring. Na de therapie zal je een positief beeld hebben over jezelf en jouw prestaties.

Cognitieve gedragstherapie heeft zijn effectiviteit bewezen bij angst, maar vele vormen van therapie zijn zeer geschikt voor het behandelen van faalangst.

Vind hier een therapeut met ervaring in het behandelen van faalangst.

Kenmerken faalangst

Wanneer je faalangst ervaart kan dit gepaard gaan met algemene kenmerken van angst:

• verhoogde hartslag
• je krijgt het warm of begint te zweten
• moeilijke ademhaling
• zenuwachtig gevoel in je buik, benen of armen
• spanning in je spieren, nek of schouders
• je alertheid verhoogt
• duizeligheid en hartkloppingen kunnen zich voordoen

Daarnaast toont faalangst ook meer specifieke kenmerken zoals

• blozen, stotteren of moeilijk uit je woorden geraken
• laag zelfbeeld
• negatief –of doemdenken
• jezelf vaak bekritiseren
• extra hard of lang werken
• perfectionisme
• uitstelgedrag
• lang werken aan dezelfde taak
• moeilijk keuzes kunnen maken
• slechte nachtrust
• black-outs kunnen voorkomen

Faalangst oorzaken

Waar komt faalangst vandaan?

Enerzijds is faalangst een reactie op de prestatiedruk die veel mensen iedere dag voelen. In de westerse samenleving wordt identiteit (of wie je bent) verward met sociale status, geld, succes en relaties. Prestatiedruk uit zich soms in een relatief kleine, onschadelijke dosis stress, maar het idee niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van anderen (je familie, werkgever, school) zorgt voor angst.

Je kan ook zelf de lat torenhoog leggen. Perfectionisme en faalangst gaan vaak hand in hand. Je wil een perfecte prestatie en gunt jezelf geen fouten of middelmaat. Net door deze interne druk wordt ook de angst groter.

Anderzijds kan faalangst tot stand komen door de angst voor algemene afkeuring.

Meer dan met prestatiedruk heeft dit te maken met een laag zelfbeeld. In alledaagse situaties kan faalangst de kop op steken. Overal waar je in contact komt met mensen loop je het risico afgekeurd, uitgelachen of niet goed genoeg gevonden te worden. Dit wordt ook sociale angst genoemd.

Mogelijks ligt de oorzaak van het geschonden zelfvertrouwen in je kinderjaren of bij een negatieve ervaring.

Bekijk samen met een therapeut voor faalangst waar jouw faalangst mee te maken kan hebben.

Faalangst bij kinderen

Faalangst komt bij heel wat kinderen en jongeren voor, veelal op school. Net omdat kinderen vaak leren door goed -of afkeuring, kunnen kinderen erg gevoelig zijn voor hoge verwachtingen.

Kenmerken

Ook bij kinderen staan negatieve gedachten over zichzelf en hun kunnen centraal. Lichamelijk toont faalangst zich door onrust, blozen of rode vlekken, zweten, snelle hartslag, veel moeten plassen en maag-en darmklachten. Gedragsmatig zijn ze soms heel erg gedreven en kunnen geagiteerd zijn, maar evengoed verlegen en teruggetrokken. Bij het studeren zijn ze vaak ongestructureerd, gericht op details en lijken snel afgeleid.

Oorzaken

Faalangst bij kinderen is geen karaktertrek of persoonlijkheidseigenschap. Faalangst is het gevolg van een ervaring. Als een kind regelmatig het gevoel krijgt te falen, dan heeft dat invloed op zijn zelfbeeld en hun identiteit.

De gevoeligheid voor afkeuring kan per kind wel verschillen. Dit kan versterkt worden door de aanpak: te beschermend waardoor het kind niet leert te falen; verwaarlozend wanneer het kind faalt en hierin niet wordt ondersteund; bij perfectionisme is de prestatiedruk van de omgeving te hoog; ook ongeduld vergroot de kans op het gevoel van falen.

Bespeur je faalangst bij je kind? Neem contact op met een therapeut voor faalangst bij kinderen.

Tips bij faalangst

Bij perfectionistische faalangst:

• Ontspan voldoende, bij voorkeur met lichaamsbeweging.
• Ga op zoek naar een geschikte, efficiënte studeer -of werkmethode.
• Plan je dag en bedenk goed hoeveel tijd je wil uittrekken voor elke klus. Zo voorkom je te hoge inspanning.
• Hou en gezond dag en nachtritme aan, met vaste tijdstippen om op te staan, te eten en te slapen.
• Pas af en toe ontspanningsoefeningen toe bij spanning. (vb ademhalingsoefeningen)
• Leer accepteren dat je niet alles in de hand hebt en dat sommige dingen mis kunnen gaan. Geef jezelf de tijd om je gedrag te veranderen.

Bij uitstelgedrag:

• Probeer te werken met deadlines.
• Probeer afleiding tot een minimum te reduceren. Voorzie eventueel al de benodigdheden (koffie, boeken, schrijfmateriaal) voor je volgende opdracht.
• Als je toch uitstelt: doe iets nuttigs.
• Beloon jezelf met iets leuks wanneer de taak (al dan niet goed) volbracht is. Het doen op zich is al een hele prestatie!

Dit zijn maar enkele tips. Aarzel niet om therapie voor faalangst te zoeken om het probleem te doorgronden.